Учил я одну маленькую девочку Иринушку читать и писать. Была она большая умница. Мы выучили с ней все русские буквы, могли уже читать и писать. Оставалась у нас только одна буква, самая последняя, – буква „я”. Я, как всегда, показал Иринушке букву и сказал:
– А это вот, Иринушка, буква „я”. Иринушка с удивлением на меня посмотрела и говорит:
– Ты?
– Почему „ты”? Я же сказал тебе: это буква „я”.
– Буква „ты”?
– Да не „ты”, а „я”.
Она ещё больше удивилась и говорит:
– Я и говорю „ты”.
– Да не я, а буква „я”.
– Не ты, а буква „ты”?
Ну что же с ней делать? Как же ей объяснить, что „я” – это не я, это только буква.
– Хорошо, – сказал я. – Можешь идти гулять. На другой день Иринушка пришла на урок, открыла букварь и быстро быстро прочитала:
– Тыкову дали тыблоко.
– Что такое? Какому Тыкову? Какое тыблоко?
Посмотрел я в букварь, а там написано: „Якову дали яблоко”. Вам смешно? Я тоже, конечно, посмеялся. А потом говорю:
– Яблоко, Иринушка, яблоко, а не тыблоко.
Она удивилась и говорит:
– Яблоко? Так это, значит, буква „я”?
– Да, правильно. Это буква „ты”, – сказал я радостно.
Конечно, нехорошо, говорить неправду, но если бы я сказал „я”, а не „ты”, может быть, Иринушка так всегда и читала бы вместо „яблоко” – „тыблоко”, вместо „язык” – „тызык”. А Иринушка теперь уже большая и давно знает все буквы.

Задания:

1. Найдём в рассказе „Буква „ты” слова с противоположным значением к словам маленькая, первая, меньше, плохо, грустно, правда, закрыть.
2. Скажем да или нет:
   Автор рассказа учил девочку читать и писать.
   Автор рассказа учил девочку плавать.
   Автор рассказа учил девочку петь.
   Они выучили все русские буквы.
   Они выучили все армянские буквы.
3. Вопросы:

Как звали девочку?

Чему учил её автор?

Как Иринушка назвала букву „я”?

Реклама

about:blank

Как она прочитала предложение?

А как надо было прочитать?

Теперь Иринушка маленькая или большая?

Она знает все буквы?

Умеет ли она читать?

4. Замените картинки словами

Домашнее задание.

«Буква Ты» читать, рассказывать

1. Напишите, как люди празднуют Масленицу.
   Масленицу празднуют с чучелом
2. Напишите, какие символы Масленицы вы знаете?
   Солнце ,блин,медведь.
   

Викторина про Масленицу

В последний день масленичной недели принято просить прощения друг у друга. Как ещё называется этот день?

1.День семьи, любви и верности

2.День примирения и согласия

3.Прощёное воскресенье

Что символизируют блины, которые пекут на Масленицу?

1. Круглый год

2. Весеннее солнце

3. Огненное колесо

Дата Масленицы меняется каждый год и зависит от другого праздника. Какого?

1.Новый год

2.Рождество

3.Пасха

Закончите пословицу: «Первый блин …»

1.Комом

2.Маслом

3.Маслом не испортишь

Из какого материала обычно делают чучело на Масленицу?

1.Бумаги

2.Дерева

3.Соломы

Почему масленичную неделю ещё называют сырной?

1.Потому что едят сырую пищу

2.Потому что едят много сыра

3.В старину словом «сыр» называли различные молочные продукты

Почему масленичную неделю ещё называют мясопустной?

1.Потому что едят мясо с капустой

2. Потому что едят много мяса

3. Отказываются от мяса в пользу молочных продуктов

Проводятся соревнования по поеданию блинов. Как именно требуется есть блины?

1.На бегу

2.На время

3.Без рук

Как поступали с пеплом от сожжённого масленичного чучела?

1.Развеивали по ветру

2.Развеивали по полю

3.Кидали в реку

 В какой день недели, согласно традиции, просят прощения друг у друга?

1. В понедельник
2. В среду
3. В воскресенье

Кому из зверей, в древности, посвящали праздник и отдавали вкусную еду?

1. Медведю
2. Волку
3. Зайцу

За каким днем закрепилось имя «Разгуляй»?

1. Воскресенье
2. Четверг
3. Понедельник

Что провожает Масленица?

1. Гостей
2. Зиму
3. Весну

Масленицу встречали блинами, а провожали… Чем?

1. Сухарями
2. Шашлыком
3. Картошкой

Կամակոր  թագավորը

    Լինում է, չի լինում ̀ մի  կամակոր  թագավոր  է  լինում: Մի  օր  նա  կանչում է  իր  երկրի  բոլոր   դեր□ակներին  և  հրամայում, թե  ինձ  համար  մի  այնպիսի  վերմակ  կարեք, որ  հասակիս  համեմատ  լինի ̀ ոչ  երկար, ոչ  կարճ: Ոչ մի դերձակ  չի  կարողանում  թագավորի  հրամանը  կատարել, բոլորի  գլուխներն  էլ  կտրել  է  տալիս:

   Օրերից  մի  օր  թագավորի  մոտ  մի  դերձակ  է  գալիս:

— Թագավորն  ապրած  կենա, -ասում  է  նա, —  ես  քո  ուզած  վերմակը  կկարեմ: Ոչ  երկար  կլինի, ոչ կարճ:

 — Լավ, — ասում է թագավորը, — բայց  տես,  եթե  մի  փոքր  երկար  եղավ  կամ  կարճ, իմացած  լինես ̀ գլուխդ  կտրելու  եմ:

 -Համաձայն   եմ, թագավորն  ապրած  կենա, թե  չկարողացա ̀  գլուխս  կտրի:

  Դերձակը  գնում  է  մի  վերմակ  կարում,  դիտմամբ  էլ  մի  քիչ  կա-ճ  է  անում: Տանում  է,  դնում  թագավորի  առաջ: Փեշի  տակ  էլ  թաքուն  մի  ճիպոտ  է  պահած  լինում:

  -Թագավորն  ապրած  կենա, — ասում է  դերձակը ̀  գլուխ  տալով, — քո  ուզած  վերմակը  կարել  եմ: Տես ̀  կհավանե՞ս:

  -Տեսնենք  հասակիս  հարմա՞ր  է, թե՞  ավել- պակաս, —  ասում  է  թագավորն  ու  պառկում  թա-տին, վերմակը  քաշում  վրան: Վերմակը  հազիվ  ծնկներին  է  հասնում, ոտքերը  բաց  են  մնում:

  Դերձակն  իսկույն  փեշի  տակից  հանում  է ճիպոտը  և  խփում  թագավորի  ոտքերին:

  -Թագավորն  ապրած  կենա, — ասում է  դերձակը, — ամեն  մար-  իր վերմակի  համեմատ  պիտի   ոտքը  մեկնի:

   Թագավորն  ամիջապես  ոտքերն  իրեն է  քաշում,  թաքցնում  վերմակի  տակ:

   Կամակոր  թագավորն  այլևս  ոչինչ  չի  կարողանում  ասել: Նույնիսկ  մեծ –մեծ   նվերներ  է տալիս  ու  ճանապարհ  դնում  հնագետ  դերձակին:

1.Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն գծիկ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
դեր□ակներին-դերձակներին 
  կա-ճ  –  կարճ  
մար- -մարդ

2.Ի՞նչ  է  նշանակում  դերձակ  բառը.
շոր կարող

3.Ո՞ր   դարձվածքի   իմաստն  է  սխալ  բացատրված.

    ա/ գլուխը  դատարկ   —  հիմար, անխելք, տգետ

     բ/ թև առնել  —  ոգևորվել, ոգեշնչվել

     գ/ կողը  հաստ – համառ, կամակոր, ինքնասածի

     դ/ ձեռք մեկնել —  ձեռքով անել, հեռանալ

4.Տրված  բառերից  ո՞րն  է  ածանցավոր.

      ա/ օրերից

      բ/  գլուխ                            

      գ/ թագավոր

       դ/ ոչինչ

5.Ի՞նչ  խոսքի  մաս  են  տեքստում ընդգծված  բառերը:
երկրի-գոյական
երկար-ածական
դերձակը-գոյական
ասում է -բայ

6.Տեքստում  ընդգծված  նախադասաությունից  դու՛րս  գրիր   երկու  լրացում:
Թագավորն  ամիջապես  ոտքերն  իրեն է  քաշում,  թաքցնում  վերմակի  տակ:
իրեն, տակ

7.Տեքստից  դու՛րս  գրիր  մեկական  պատմողական  և  հարցական   նախադասություն:
Դերձակն  իսկույն  փեշի  տակից  հանում  է ճիպոտը  և  խփում  թագավորի  ոտքերին:

-Տեսնենք  հասակիս  հարմա՞ր  է, թե՞  ավել- պակաս

8.Կետադրի՛ր  հետևյալ  նախադասությունը.

    Դերձակը  հասկացավ, որ  թագավորը  հիմար է:

9.Օգտագործելով  տրված  բառերը ̀ լրացրու՛  առած-ասացվածքները.

    ա/ Ծաղիկը  ծաղկին նայելով  է  բացվում:

     բ/Թթու  է, թան  չի,  ամեն մարդու բան չի:

     գ/Մեջք –մեջքի  որ  տանք, սարեր շուռ  կտանք:

      դ/Արջից  վախեցողը  անտառ չի  գնա :

   / սարեր,չի  գնա, մարդու, ծաղկին/

10. Ի՞նչն  է  ստիպում  թագավորին  նման հրաման  արձակել:
Թագավորի կամակորությունն է ստիպում նման հրաման  արձակել:

11. Ի՞նչ  հնարամտության  է  դիմում  դերձակը:
Դերձակը ճիպոտով հարվածում է թագավորի ոտքին և ասում.
-Թագավորն  ապրած  կենա, — ասում է  դերձակը, — ամեն  մար-  իր վերմակի  համեմատ  պիտի   ոտքը  մեկնի:

12.Ժողովրդական  ո՞ր  ասացվածքն  է  օգտագործված  տեքստում:
Ամեն  մարդ  իր վերմակի  համեմատ  պիտի   ոտքը  մեկնի:

13.Ուրիշ ո՞ր հեքիաթի  հերոսին  ես  նմանեցնում  թագավորին:
Այս հեքիաթի թագավորին ես նմանեցնում եմ <<Թագավորի նոր զգեստը >> հեքիաթի հերոսին

14. Կամակոր  թագավորին  պատժելու  մի  հնարք  էլ դու մտածիր:
Եթե ես լինէի դերձակի փոխարեն կվեցնեի մի փոքր վերմակ և կգնաի թագավորի մոտ և կասեի.

-Թագավորն  ապրած  կենա պարզվում է, որ թագավորած երկրում մարդիկ շատ աղքատ ու խեղճ են ապրում:Որքան էլ որ ման եկա սրանից ավել բորդ և կտոր չգթա՝ ավելի մեծ վերմակ կարելու համար:Ուրեմն այս վերմակն հենց քո համար է:

15. Ինքդ ինչպե՞ս կվերնագրեիր  տեքստը:
<<Թագավորն ու հնարամիտ դերձակը>>

Ա

Լինում է, չի լինում մի աղքատ ջաղացպան։

Մի պատռված քուրք հագին, մի ալրոտ փոստալ գլխին՝ ապրելիս է լինում գետի ափին, իր կիսավեր ջաղացում։ Ունենում է մի մոխրոտ բաղարջ ու մի կտոր պանիր։

Մի օր գնում է, որ ջաղացի ջուրը թողնի, գալիս է տեսնում պանիրը չկա:

Մին էլ գնում է ջուրը կապի, գալիս է տեսնում՝ բաղարջը չկա։

Էս ՛ո՞վ կլինի, ո՞վ չի լինի։ Մտածում է, մտածում ու ջաղացի շեմքում թակարդ է լարում։ Առավոտը վեր է կենում, տեսնում մի աղվես է ընկել մեջը։

— Հը՞, գո′ղ անիծված, դու ես կերել իմ պանիրն ու բաղարջը, հա՞. կաց՝ հիմի ես քեզ պանիր ցույց տամ։— Ասում է ջաղացպանն ու լինգը վերցնում է, որ աղվեսին սպանի։

Աղվեսը աղաչանք-պաղատանք է անում։ Ինձ մի սպանի,— ասում է,— մի կտոր պանիրն ինչ է, որ դրա համար ինձ սպանում ես։ Կենդանի բաց թող, ես քեզ շատ լավություն կանեմ։

Ջաղացպանն էլ լսում է, կենդանի բաց է թողնում։

Էս աղվեսը գնում է, էդ երկրի թագավորի աղբանոցում ման է գալի ման, մի ոսկի է գտնում։ Վազ է տալիս թագավորի մոտ։

— Թագավորն ապրած կենա, ձեր կոտը մի տվեք։ Չախչախ թագավորը մի քիչ ոսկի ունի, չափենք ետ կբերենք։

— Չախչախ թագավորն ո՞վ է,— զարմացած հարցնում է թագավորը։

— Դու դեռ չես ճանաչում,— պատասխանում է աղվեսը։— Չախչախը մի շատ հարուստ թագավոր է, ես էլ նրա վեզիրն եմ։ Կոտը տուր, տանենք ոսկին չափենք, հետո կճանաչես։

Կոտը առնում է տանում, աղբանոցում գտած ոսկին ամրացնում կոտի ճեղքում, իրիկունը ետ բերում, տալիս։

— Օֆ,— ասում է,— զոռով չափեցինք։

— Միթե ճշմարիտ սրանք կոտով ոսկին են չափել,— մտածում է թագավորը։ Կոտը թափ է տալիս, զրնգալեն մի ոսկի է վեր ընկնում։

Առաջադրանքներ

1. Նարնջագույնով նշված բառերի բացատրությունը բառարանում նայեք, սովորեք:
   ջաղացպան-ջրաղաց աշխատացնող
   փոստալ-մորթե հնամաշ գլխարկ
   բաղարջ-հաց
   լինգը-գործիք
   Կոտ-ոսկու չափիչ
   վեզիրն-թագավորի օգնական
2. Կապույտով նշված բառերը բառակազմորեն վերլուծեք:
   ալրոտ-ալրով պատաված
   կիսավեր-կեսը ավիրված
   մոխրոտ-մխրով պատված
   լավություն-բարություն
   թագավորի-երկրի ղեկավար
   աղբանոցում-աղբի հավաքատեղ
3. Կանաչով նշված դարձվածքի իմաստը գրեք մի դարձվածք էլ ինքներդ ավելացրեք:
   Վազ է տալիս-վազում է
   վրա վազել
4. Փորձեք բացատրել հեքիաթի վերնագիրը՝ ուշադրություն դարձնելով դրա ուղղագրությանը:
   Չախչախ նշանակում է շատախոս, գրվում է խ տառով:
5. Տեքստից գտեք նշված բառերի հականիշները՝ հարուստ, շատ, կենդանացնել, վատություն, տանել։
   հարուստ-աղքատ
   շատ – քիչ
   կենդանացնել-սպանել
   վատություն-լավություն
6. համացանցում կարդացեք, թ եինչ է կոտը ու ինչո՞ւ թագավորը զարմացավ, որ ինչ-որ մեկը ոսկին կոտով է չափում։
   կոտը դա փոգր կարաս է, որով չափել են ոսկիները: թագավորը զարմանում է այն բանի վրա, թե ո՞վ իրենից բացի ոսկի ունի որ կոտով է չափում:
7. Մուգ կարմիրով նշված նախադասության միջից դուրս գրեք կոչականն ու նրա լրացումը, ուշադրություն դարձրեք կետադրությանը և գրեք, թե ով ու ում  հետ է խոսում:
   Հը՞, գո′ղ անիծված, դու ես կերել իմ պանիրն ու բաղարջը, հա՞. կաց՝ հիմի ես քեզ պանիր ցույց
   տամ:
   
   Հը՞, գո′ղ-գյուղղացին խոսում է աղվեսի հետաղվես,
8. Հեքիաթի այս հատվածից դուրս գրեք ներգոյական հոլովով դրված 4 գոյական:
   աղվես,ջուր,ջաղաց,կոտ

Բ

Մյուս օրը աղվեսը ետ գալիս է, թե՝ Չախչախ թագավորը մի քիչ ակն ու մարգարիտ ունի, ձեր կոտը տվեք, չափենք կբերենք։

Կոտն առնում է տանում։ Մի մարգարիտ է գտնում, կոխում է կոտի արանքը, էլ ետ իրիկունը ետ բերում։

— Օֆ,— ասում է,— մեռանք մինչև չափեցինք։ Թագավորը կոտը թափ է տալի, մարգարիտը դուրս է թռչում։ Մնում է զարմացած, թե էս Չախչախ թագավորն ինչքան հարուստ պետք է լինի, որ ոսկին, ակն ու մարգարիտը կոտով է չափում։

Անց է կենում մի քանի օր։ Մի օր էս աղվեսը գալիս է թագավորի մոտ խնամախոս, թե՝ Չախչախ թագավորը պետք է ամուսնանա, քու աղջիկն ուզում է։

Թագավորն ուրախանում, աշխարհքով մին է լինում։

— Դե գնացեք, ասում է, շուտ արեք, հարսանիքի պատրաստություն տեսեք։

Թագավորի պալատում իրար են անցնում, հարսանիքի պատրաստություն են տեսնում, իսկ աղվեսը ջաղացն է վազում։

Վազում է ջաղացպանին աչքալուս տալի, թե՝ հապա թագավորի աղջիկը քեզ համար ուզել եմ։ Պատրաստ կաց, որ գնանք հարսանիք անենք։

— Վա՜յ, քու տունը քանդվի, այ աղվես, էդ ի՞նչ ես արել,— ասում է վախեցած ջաղացպանը։— Ես ով, թագավորի աղջիկը ով։ Ոչ ապրուստ ունեմ, ոչ տուն ու տեղ, ոչ մի ձեռք շոր… հիմի ես ի՞նչ անեմ..

— Դու մի վախենա, ես ամեն բան կանեմ, հանգստացնում է աղվեսն ու ետ վազում թագավորի մոտ։

Վազելով ընկնում է պալատը. Հայ-հարա՜յ, Չախչախ թագավորը մեծ Գանգեսով գալիս էր, որ պսակվի։ Ճամփին թշնամի զորքերը հանկարծ վրա տվին, մարդկանց կոտորեցին, ամեն բան տարան։ Ինքը ազատվեց փախավ։ Ձորում մի ջաղաց կա, եկել է մեջը մտել: Ինձ ուղարկեց, որ գամ իմաց անեմ, շոր տանեմ, գա պսակվի շուտով գնա իր թշնամիներից վրեժն առնի։

Թագավորը իսկույն ամեն բան պատրաստում է, տալիս աղվեսին, հետն էլ շատ ձիավորներ է դնում, որ պատվով ու փառքով իր փեսին պալատ բերեն։

Գալիս են հանդեսով ջաղացի դռանը կանգնում։ Ջաղացպանի քուրքը հանում, թագավորի շորերը հագցնում, նստեցնում են նժույգ ձիուն։ Շրջապատված մեծամեծներով, առջևից ձիավորներ, ետևից ձիավորներ, էսպես հանդեսով բերում են թագավորի պալատը։ Իր օրում պալատ չտեսած ջաղացպա՛ն, շշկլված, բերանը բաց մին չորս կողմն է նայում, մին հագի շորերին է նայում, խլշկոտում ու՝ զարմանում։

— Էս ինչու չտեսի նման դես ու դեն է նայում, աղվես ախպեր,— հարցնում է թագավորը։— Կարծես տուն չլինի տեսած, շոր չլինի հագած։

— Չէ, դրանից չի,— պատասխանում է աղվեսը։— Նայում է ու համեմատում իր ունեցածի հետ, թե իր ունեցածը որտե՜ղ, էս որտեղ…

Նստում են ճաշի։ Տեսակ տեսակ կերակուրներ են բերում։ Ջաղացպանը չի իմանում՝ որին ձեռք տա կամ ինչպես ուտի։

— Ինչո՞ւ չի ուտում, աղվե′ս ախպեր,— հարցնում է թագավորը։

— Գալու ժամանակ ճամփին որ կողոպտեցին, նրա համար միտք է անում։ Չեք կարող երևակայել, տեր թագավոր, թե ինչքան բան տարան և վերջապես ինչ անպատվություն էր էդ մեր թագավորի համար։ Ի՞նչպես հաց ուտի,— պատասխանում է աղվեսը հառաչանքով։

— Բան չկա, դարդ մի անի, սիրելի փեսա, աշխարհք է, էդպես էլ կպատահի,— խնդրում է թագավորը։— Այժմ հարսանիք է, ուրախանանք, քեֆ անենք։

Ու քեֆ են անում, ուտում, խմում, ածում, պար գալի, յոթն օր, յոթ գիշեր հարսանիք անում։ Աղվեսն էլ դաոնում է քավոր։

Առաջադրանքներ

1. Նարնջագույնով նշված բառերի բացատրությունը բառարանում նայեք, գրեք և սովորեք:
   ակն-թանկարժեք քար
   խնամախոս-ուզնկան
   նժույգ-ձի
   շշկլված-զարմացած
   կողոպտեցին-թալանած
2. Կապույտով նշված բարդ բառերից յուրաքանչյուրի արմատներով կազմել մեկական բարդ բառ, ընդամենը՝ 4 բառ:
   ջաղացպանին
   ջրաղաց,հողմաղաց
   
   աչքալուս աչքաբաց,աչքածակ,
3. Կկանաչով նշված դարձվածքի իմաստները բացատրել:
   բերանը բաց-զարմացած
4. Ի/նչ հնարամտություն է բանեցնում աղվսը, որ ջաղացպանին թագավորական շորերով ու կառքով ապահովի։
   Աղվեսը թագավորին ասաց որ թշնամիերը գողացել են նրա շորերը
5. Ինչո՞ւ էր ջաղացպանը հարսանիքին նստել և ոչինչ չէր ուտում։
   որովհետև ջաղացպանը երբեկ այդքան շատ ուտելիք չեր տեսել:
6. Արդյո՞ք աղվսն ջաղացպանի լավության տակից դուրս եկավ։ Պատասխանը հիմնավորեք։
   Աղվեսը ջաղացպանի լավության տակից դուրս եկավ սարգելով ջաղացպանին թագավորի փեսա:
   
7. Մուգ կարմիրով նշված նախադասության կոչակնն ու նրա լրացումը գտնել, դրանց դիրքը փոխել՝ դնելով սկզբում, մեջտեղում և կետադրել:
   — Ինչո՞ւ չի ուտում, աղվե′ս ախպեր,— հարցնում է թագավորը։
   -Ախպեր աղվես ինչու՞ չի ուտում
8. Հեքիաթի այս հատվածից դուրս գրեք գործիական հոլովով դրված 5 բառ:
   
   
   
9. Գ. Հարսանիքից հետո թագավորը իր աղջկանը մեծ բաժինք է տալի ու հանդեսով ճամփա դնում Չախչախ թագավորի հետ։
10. — Կացե՛ք, ես առաջ գնամ տունը պատրաստեմ, դուք իմ ետևից եկեք,— ասում է քավոր աղվեսը ու վազ տալի։
11. Վազ է տալի վազ, տեսնում է մի դաշտում մեծ նախիր է արածում։
12. — Էս ո՞ւմ նախիրն է։
13. Ասում են.
14. — Շահ-Մարինը։
15. — Պա, Շահ-Մարի անունը էլ չտաք, որ թագավորը նրա վրա բարկացել է, զորքով իմ ետևից գալիս է. ով նրա անունը տվավ՝ գլուխը կտրել կտա։ Որ հարցնի թե ումն է, ասեք Չախչախ թագավորինը, թե չէ՝ վայն եկել է ձեզ տարել։
16. Վազ է տալի վազ, տեսնում է ոչխարի հոտը սարերը բռնել է։
17. — Էս ո՞ւմն է։
18. — Շահ-Մարինը։
19. Հովիվներին էլ նույնն է ասում։
20. Վազ է տալի վազ, տեսնում է ընդարձակ արտեր, հնձվորները միջին հնձում են։
21. — Էս ո՞ւմ արտերն են։
22. — Շահ–Մարինը։
23. Հնձվորներին էլ նույնն է պատվիրում։
24. Վազ է տալի վազ, տեսնում է անվերջ խոտհարքներ։
25. — Էս ո՞ւմն են։
26. — Շահ-Մարինը։
27. Խոտ հարողներին էլ նույնն է ասում։ Հասնում է Շահ-Մարի պալատին։
28. — Շահ-Մար, ա Շահ-Մա՜ր,— գոռում է հեռվից վազելով։ Քու տունը չքանդվի, միամիտ նստել ես։ Թագավորը քեզ վրա բարկացել է, մեծ զորքով գալիս է, որ քեզ սպանի, տուն ու տեղդ քանդի, տակն ու վրա անի, ունեցած-չունեցածդ էլ թագավորական գրի։ Մի անգամ քեզ մոտ մի վառիկ եմ կերել, էն աղուհացը չեմ մոռացել։ Վազեցի, եկա, որ քեզ իմացնեմ։ Շուտ արա, գլխիդ ճարը տես, քանի չի եկել։
29. — Ի՞նչ անեմ, ո՞ւր գնամ,— հարցնում է սարսափած Շահ–Մարը ու տեսնում է, որ ճշմարիտ, հեռվից փոշի բարձրացնելով գալիս է թագավորը։
30. — Փախի՛, շուտով ձի նստի ու փախի, էս երկրից կորի, էլ ետ չնայես։
31. Շահ-Մարը իսկույն նստում է իր լավ ձին ու փախչում էդ երկրից։
32. Աղվեսի ետևից գալիս են հարսանքավորները։ Գալիս են զուռնով, թմբուկով, երգով, զորքով հրացան արձակելով ու աղմուկով։
33. Գալիս են Չախչախ թագավորն ու իր կինը ոսկեզօծ կառքի մեջ, նրանց առջևից ու ետևից՝ անհամար ձիավորներ։
34. Հասնում են մի դաշտի։ Տեսնում են մեծ նախիր է արածում։
35. — Էս ո՞ւմ նախիրն է,— հարցնում են ձիավորները։
36. — Չախչախ թագավորինը,— պատասխանում են նախրապանները։
37. Անց են կենում։ Հասնում են սարերին։ Տեսնում են ոչխարի սպիտակ հոտը սարերը բռնել է։
38. — Էս ո՞ւմն է,— հարցնում են ձիավորները։
39. — Չախչախ թագավորինը,— պատասխանում են հովիվները։
40. Անց են կենում։ Հասնում են ընդարձակ արտերի։
41. — Էս ո՞ւմ արտերն են։
42. — Չախչախ թագավորինը։
43. Հասնում են խոտհարքներին։
44. — Էս ո՞ւմն են։
45. — Չախչախ թագավորինը։
46. Ամենքը մնացել են զարմացած, Չախչախ թագավորն ինքն էլ քիչ է մնում խելքը թռցնի։
47. Էսպեսով Աղվեսի ետևից գալիս են, հասնում Շահ-Մարի պալատներին։
48. Քավոր աղվեսն էնտեղ արդեն տեր է դառել, կարգադրություններ է անում։ Ընդունում է խնամիներին ու նորից սկսում են քեֆը։
49. Յոթ օր, յոթ գիշեր էլ էստեղ են քեֆ անում ու խնամիները վերադառնում են իրենց տեղը։
50. Չախչախ թագավորը, իր կինն ու քավոր Աղվեսը ապրում են Շահ-Մարի պալատներում։
51. Իսկ թագավորից վախեցած Շահ-մարը մինչև էսօր էլ դեռ գնում է։
    
52. Առաջադրանքներ
    
53. Կանաչով նշված բառերը դրեք ուղիղ ձևով։
    հանդեսով-հանդես
    դաշտում-դաշտ
    զորքով-զորք
    ոչխարի-ոչխար
    Հովիվներին-հովիվ
    Հնձվորներին-հնձվոր
    երկրից-երկիր
    Աղվեսի-աղվես
    զուռնով-զուռնա
    թմբուկով-թմբուկ
    երգով-երգ
    աղմուկով-աղմուկ
54. Տեքստի անծանոթ բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրել:
    բաժինք-օժիտ
    Հնձվորներին-խոտ հնձող
    խոտհարք-Խոտհունձ
    վառեկ-հավի էգ ճուտ
55. Մեկական բառով բնութագրել աղվեսին, Շահ-Մարին, ջաղացպանին:
    Աղվես-խորամանկ
    Շահ-Մարին-միամիտ
    ջաղացպան-բարի
    
56. Ըստ ձեզ հնարավո՞ր էր, որ Շահ Մարը հավատար աղվեսին ու փախչեր իր պալատից: Պատասխանը հիմնավորեք:
    Իմ կարծիքով Շահ Մարն, որն ուներ այդքան ունեցվածք և այդքան հարուստ էր չեր կարող այդքան միամիտ լինել և հավատար աղվեսին թողնել իր հարստությունը և փախչել: Հեղինկն այդպես է գրել, որ հեքիաթն ավելի հետաքրքիր լինի:
57. 
    

Bakery
Fruit Store
Butcher Shop
Fish Market
Pastry Shop
Flower Shop
Shoe Shop
Toy Store
Stationery Shop
Book Store
Hardware Store
Jewejre Store
Pharmacy

Առաջադրանքեր

1. Երեք հաջորդական թվերի գումարը 345 է։ Որո՞նք են այդ թվերը։
   345:3=115
   115+1=116
   115-1=114
   115,116,114
2. Գտեք այն երեք   իրար  հաջորդող  բնական  թվերը,  որոնց  գումարը լինի  348:
   348:3=116
   116+1=117
   116-1=115
   115,116,117
3. Գտեք երեք հաջորդական թվեր, որոնց գումարը լինի 210  է։
   210:3=70
   70+1=71
   70-1=69
   69,70,71
4. Գտեք երեք հաջորդական թվեր, որոնց գումարը լինի  1818  է։
   1818:3=606
   606+1=607
   606-1=605
   605,606,607
5. Երեք իրար  հաջորդող  բնական  կենտ  թվերի գումարը 45 է։  Որո՞նք են այդ թվերը։
   45:3=15
   15+2=17
   15-2=13
   13,15,17
6. Երեք իրար  հաջորդող  բնական  կենտ  թվերի գումարը 99 է։  Որո՞նք են այդ թվերը։
   99:3=33
   33+2=35
   33-2=31
   31,33,35
7. Երեք հաջորդական կենտ թվերի գումարը 111 է: Գտեք այդ թվերը։
   111:3=37
   37+2=39
   37-2=35
8. Երեք իրար  հաջորդող  բնական  զույգ  թվերի գումարը 144 է։ Որո՞նք են այդ թվերը։
   144:3=48
   48+1=49
   48-1=47
9. Երեք իրար  հաջորդող  բնական  զույգ  թվերի գումարը 426 է։ Որո՞նք են այդ թվերը։
   426:3=71
   71+1=72
   71-1=70
10. Երեք իրար  հաջորդող  բնական  զույգ  թվերի գումարը 246 է։ Որո՞նք են այդ թվերը։
    246:3=82
    82+2=84
    82-2=80

Լոլիկը 90% բաղկացած է ջրից:

Ամեն տարի, մոտ 4 միլիոն մարդ ամբողջ աշխարհում մահանում է հիվանդություններից, որոնք փոխանցվում են ջրի միջոցով:

Ամբողջ աշխարհում ջրի միայն 1.1%  է պիտանի խմելու համար այն տեսքով, որով նա գտնվում է բնության մեջ:

Մարդկային արյունը մոտ 6 անգամ խիտ է ջրից:

Մեկ ավտոմեքենայի արտադրության համար ծախսվում է ավելի քան 177 հազար լիտր ջուր: